Czy pola elektromagnetyczne wykorzystywane w telekomunikacji wpływają na dzikie gatunki roślin?

"Czy pola elektromagnetyczne wykorzystywane w telekomunikacji wpływają na dzikie gatunki roślin? Kontrolne badanie wpływu przeprowadzone w terenie"

Marek Czerwiński, Alain Vian, Ben A. Woodcock, Piotr Goliński, Laura Recuero Virto, Łukasz Januszkiewicz

Streszczenie:

W ciągu ostatnich trzech dekad nastąpił bezprecedensowy wzrost zarówno zasięgu sieci komunikacji bezprzewodowej, jak i wynikającego z tego poziomu ekspozycji na pole elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej (RF-EMF). Istnieją coraz większe obawy, że te gwałtowne zmiany środowiskowe mogą mieć nieoczekiwane konsekwencje dla organizmów żywych. Istniejące badania nad roślinami wykazały, że promieniowanie RF-EMF może wpływać na ich wzrost i rozwój, ekspresję genów i różne działania metaboliczne. Jednak wyniki te w dużej mierze pochodzą z krótkotrwałej ekspozycji roślin uprawnych w warunkach laboratoryjnych. Nadal nie jest jasne, w jakim stopniu sztuczne RF-EMF wpływa na rośliny w rzeczywistych ekosystemach i jakie potencjalne konsekwencje może to mieć dla ekosystemów. W niniejszym badaniu podjęto próbę oceny długoterminowego wpływu ekspozycji na RF-EMF na dzikie rośliny w kontrolowanych warunkach polowych. Zbadaliśmy wpływ ekspozycji na RF-EMF (pasmo częstotliwości 866-868 MHz) od kiełkowania nasion do dojrzewania dla dziesięciu pospolitych gatunków roślin zielnych w okresie czterech miesięcy. Wybrane gatunki roślin należą do różnych rodzin i mają różne cechy funkcjonalne i morfologiczne, które mogą wpływać na reakcję na zastosowane RF-EMF.

W przypadku większości rozważanych gatunków reakcje na RF-EMF były niewykrywalne lub słabe, a tam, gdzie występowały, ograniczały się do jednej cechy. Tylko w przypadku jednego gatunku, Trifolium arvense(koniczyna polna), zaobserwowano efekty na różnych etapach rozwoju roślin i dla różnych cech roślin. U tego gatunku RF-EMF stymulowało wzrost i prawdopodobnie wpływało na ruchy heliotropowe liści, na co wskazuje większa wysokość, większa powierzchnia liści i zmieniona orientacja liści miesiąc po wykiełkowaniu. Jednak w sezonie wegetacyjnym rośliny Trifolium arvense wystawione na działanie RF-EMF wcześniej weszły w fazę starzenia, co przejawiało się zmniejszeniem powierzchni zielonych liści i zwiększeniem powierzchni przebarwionych liści.

Wnioskujemy, że skutki ekspozycji na RF-EMF na poziomach istotnych dla środowiska mogą być trwałe i nieodwracalne u roślin rosnących w otwartym środowisku naturalnym, jednak efekty te są ograniczone do określonych gatunków. To z kolei sugeruje, że przyszłe badania powinny zbadać, czy zaobserwowane tutaj efekty występują również u bardziej powszechnych gatunków Trifolium lub innych roślin strączkowych, które są kluczowym składnikiem europejskich użytków zielonych. Nasze odkrycia pokazują również, że Trifolium arvense może być kandydatem na wskaźnik RF-EMF wytwarzanych przez człowieka w środowisku.

Wnioski

Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą, nasze badanie jest pierwszą próbą oceny wpływu RF-EMF na różne gatunki dzikich roślin w eksperymencie przeprowadzonym w otwartym środowisku naturalnym, w którym warunki kontroli zostały starannie ustalone. Nasze wyniki wyraźnie pokazują, że żadna z hipotez sformułowanych w naszych badaniach nie może zostać odrzucona, przynajmniej w przypadku niektórych gatunków. Zaobserwowaliśmy efekty RF-EMF u roślin narażonych na naturalne stresy środowiskowe (nie rosnących w optymalnych warunkach laboratoryjnych), a efekty te były trwałe i nieodwracalne. Co więcej, dla niektórych gatunków roślin odpowiedź na RF-EMF była wyraźna, podczas gdy dla innych była słaba i trudna do wykrycia lub nie wykazywała żadnej odpowiedzi. W przypadku jednego gatunku, Trifolium arvense(koniczyna polna), RF-EMF wystąpiło na różnych etapach rozwoju roślin i dla różnych cech roślin, które zostały zmierzone przy użyciu różnych metod, a wszystkie te efekty wydają się być wzajemnie spójne. Chociaż nasze badanie nie dostarcza jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy rozwój technologii bezprzewodowych ma poważne konsekwencje ekologiczne dla dzikich zbiorowisk roślinnych, stanowi ono krok naprzód w badaniach nad tym problemem. Wnioskujemy, że przyszłe badania powinny koncentrować się na gatunkach Trifolium lub innych roślinach strączkowych, które stanowią podstawę powszechnych ekosystemów użytków zielonych. Nasze wyniki sugerują również, że Trifolium arvense można uznać za kandydata na wskaźnik ekologicznych skutków pól elektromagnetycznych wytwarzanych przez człowieka w środowisku.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1470160X23004090