Czy węże mogą wkrótce zastąpić kurczaka?

Węże są przysmakiem w Azji i USA. Zwierzęta te potrzebują niewiele pożywienia, aby rosnąć, a ich mięso jest bogate w białko i ma niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Naukowcy widzą potencjał w masowej hodowli pytonów. Jest jednak pewien haczyk.

Owady od dawna uważane są za rozsądną alternatywę dla konwencjonalnych źródeł mięsa, takich jak kurczaki, świnie i krowy. Naukowcy wprowadzają teraz do gry nowe zwierzę: pytony. Zespół kierowany przez Daniela Natuscha z Macquarie University w Sydney wyjaśnia w czasopiśmie "Scientific Reports", że węże dusiciele mają wysokie tempo wzrostu i wymagają mniej pożywienia niż inne zwierzęta hodowlane. W czasach kryzysu klimatycznego i kurczących się zasobów, hodowla przemysłowa takich węży jest opcją, której do tej pory poświęcano zbyt mało uwagi.

"Jeśli chodzi o niektóre z najważniejszych kryteriów zrównoważonego rozwoju, pytony radzą sobie lepiej niż jakikolwiek inny gatunek rolniczy badany do tej pory" - mówi Natusch, który jest również przewodniczącym grupy specjalistów ds. węży Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). Łuskowce są bardziej wydajnym źródłem białka niż na przykład drób, wieprzowina, wołowina i łosoś.

Grupa pisze, że mięso gadów nie różni się od mięsa kurczaka. Zawiera dużo białka i mało nasyconych kwasów tłuszczowych. W masowej hodowli zwierzęta zimnokrwiste, takie jak ryby i owady, są znacznie bardziej energooszczędne niż zwierzęta ciepłokrwiste, takie jak bydło czy drób, wyjaśnia grupa Natuscha. Mięso węża jest już popularne w niektórych krajach azjatyckich, gdzie gady są tradycyjnie spożywane, ale przemysł ten jest jak dotąd niewielki.

Naukowcy przeanalizowali tempo wzrostu 4601 pytonów siatkowanych (Malayopython reticulatus) i ciemnych pytonów tygrysich (Python bivittatus) w dwóch hodowlach węży w Tajlandii i Wietnamie. Zwierzęta szybko przybierały na wadze: do 46 gramów dziennie. Wzrost był wyższy u samic niż u samców. Najlepszym wskaźnikiem późniejszego rozmiaru ciała była ilość pokarmu spożywanego w pierwszych dwóch miesiącach życia.

Według badań, zwierzęta obu gatunków mogą ważyć do 100 kilogramów. Samice osiągają dojrzałość płciową w ciągu trzech lat i mogą produkować do 100 jaj rocznie przez 20 lat lub dłużej. "Są zatem dobrze przystosowane do produkcji komercyjnej" - przekonują naukowcy.

Pytony na farmach karmiono co tydzień bogatym w białko pokarmem z regionu, takim jak dzikie gryzonie i mączka rybna. Po roku węże zostały zabite. Dla porównania, według Federalnego Centrum Informacji Rolniczej (BZL), świnia potrzebuje około pięciu do sześciu miesięcy, aby osiągnąć dojrzałość ubojową, a kurczak brojler zaledwie cztery do sześciu tygodni.

Zespół badawczy przetestował różne kombinacje źródeł białka, takich jak podroby z kurczaka i świni, gryzonie złowione na polach ryżowych i mączka rybna na 58 pytonach tygrysich. Średnio jeden gram mięsa pytona został wyprodukowany na każde 4,1 grama spożytego pokarmu, przy czym około 80 procent ciała węża zostało wykorzystane. Jest to bardziej wydajne niż w przypadku innych zwierząt hodowlanych, mówi: "Pod względem wykorzystania żywności i białka pytony przewyższają wszystkie gatunki zwierząt hodowlanych, które do tej pory badano".

Węże straciły również bardzo mało na wadze podczas okresów postu trwających do 127 dni. "Na przykład pięć sześciomiesięcznych pytonów nie jadło przez cztery miesiące (około 45 procent ich życia) i straciło w tym czasie tylko od 30 do 70 gramów (od 2,7 do 5,4 procent masy ciała przed postem)". Nawet niekonsekwentne karmienie nie stanowi zatem problemu.

Według zespołu Natuscha, wyniki te wskazują, że komercyjna hodowla pytonów może być zrównoważoną opcją produkcji żywności i uzupełnieniem istniejącej hodowli zwierząt. Aby to osiągnąć, należy znaleźć najbardziej skuteczne i przyjazne dla zwierząt metody.

"Pytony są niezwykle dobrymi przetwórcami żywności"

Według naukowców, zbadanie takich alternatyw jest tym ważniejsze, że konwencjonalna hodowla zwierząt osiąga swoje granice ze względu na wzrost populacji, choroby zakaźne, kurczące się zasoby naturalne i kryzys klimatyczny. Dwanaście procent światowej populacji jest niedożywionych, a w krajach o niskich dochodach brak białka obniża produktywność siły roboczej.

Akwakultura i hodowla owadów już odnotowują szybki wzrost, a taki rozwój jest również możliwy w przypadku hodowli węży w krajach tropikalnych. Masowa hodowla takich gadów wymaga niewielkiej ilości ziemi i słodkiej wody, a odpady białkowe z innych gałęzi przemysłu mogą być również wykorzystywane. Patogeny, które są potencjalnie niebezpieczne dla ludzi, stanowią znacznie mniejszy problem w przypadku węży niż na przykład w przypadku drobiu lub świń.

"Komercyjna produkcja pytonów jest wciąż w powijakach, a farmy otrzymują jedynie minimalne wsparcie naukowe lub optymalizację za pośrednictwem oficjalnych kanałów rozwoju rolnictwa" - podsumowuje grupa Natuscha. Nawet w swojej obecnej, uproszczonej formie, hodowla pytonów wydaje się oferować korzyści dla zrównoważonego rozwoju i odporności systemów żywnościowych.

Stefan Ziegler z fundacji ekologicznej WWF z pewnością widzi potencjał dla farm pytonów. "Pozytywnym aspektem jest z pewnością to, że pytony są niezwykle dobrymi przetwórcami żywności, wymagającymi stosunkowo niewielkiej ilości pożywienia na kilogram masy ciała". Jednak badanie ledwo odnosi się do zagrożenia dla dzikich populacji. Istnieją powody, by przypuszczać, że takie farmy węży są wykorzystywane do ukrywania dzikich połowów. Na przykład ciemny pyton tygrysi jest wymieniony jako zagrożony na Czerwonej Liście IUCN.

"Z praktycznego doświadczenia wiemy również, że fauna małych ssaków i płazów w pobliżu farm węży jest często całkowicie zubożona, ponieważ gatunki te trafiają na farmy jako pożywienie" - wyjaśnia Ziegler. "Takie systemy zawsze działają całkiem dobrze w teorii, ale praktyczna realizacja z problemami braku kontroli i obowiązków weryfikacyjnych zawsze wygląda inaczej."

Biolog Manfred Niekisch, były dyrektor zoo we Frankfurcie, również wyjaśnia: "Nawet bardzo chwalone azjatyckie farmy zwierząt często mnie nie przekonywały. Problemy dotyczą zarówno ochrony gatunkowej, jak i warunków hodowli". Pyton z pewnością ma mniejsze wymagania niż ssaki czy kurczaki i nie potrzebuje dużej powierzchni wybiegu, ale przynajmniej zbiornika wodnego i możliwości ukrycia się.

Według badania, zarówno w Tajlandii, jak i w Wietnamie pytony trzymane są w zagrodach w półotwartych hangarach. Wymagania przestrzenne są niskie, ponieważ zwierzęta, jako przyczajeni łowcy, i tak poruszają się niewiele i mogą być trzymane w dużej liczbie w jednym pomieszczeniu. Gęstość obsady w dwóch badanych gospodarstwach wynosiła około 15 kilogramów na metr kwadratowy.

Niekisch twierdzi, że jest mało prawdopodobne, aby zwierzęta były zestresowane życiem z kilkoma innymi osobnikami na ograniczonej przestrzeni. "Pytony nie wykazują zachowań terytorialnych". Biolog jest jednak krytyczny wobec diety mięsożerców: "W ogrodach zoologicznych węże otrzymują również martwe zwierzęta, ale nie posiekane szczątki". Jeśli hodowla przemysłowa zostanie rozszerzona w krajach azjatyckich, popyt na gryzonie i inne źródła mięsa będzie wysoki. Nie można wykluczyć, że psy i koty trafią do karmy.

Z drugiej strony ryby nie znajdują się w menu większości pytonów, co czyni mączkę rybną nienaturalną paszą. W każdym razie, przełowienie oceanów jest już ogromnym problemem, którego nie należy pogłębiać. Ostatecznie mówimy o mięsożercy - a dzięki temu bilans zasobów powoduje wieksze wykorzystanie mniej użytecznej energii w żywieniu ludzi. "Obrót jest zasadniczo lepszy w przypadku żywności pochodzenia roślinnego".

Niekisch widzi kolejny potencjalny problem w tym, że węże z gatunków pytonów, które nie są rodzime dla danego regionu, mogą uciec z farm. Przykład ciemnego pytona tygrysiego, który jest jednym z największych węży na świecie o długości ponad pięciu metrów w niektórych przypadkach, pokazuje ogromne konsekwencje, jakie może to mieć dla ekosystemów: Pierwotnie pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej, gatunek ten stał się niezwykle rozpowszechniony w Everglades na Florydzie dzięki zwierzętom wypuszczanym z prywatnych farm.

Według oficjalnych szacunków żyją tam obecnie setki tysięcy pytonów, które zagrażają rodzimej faunie. Myśliwi otrzymują teraz nagrody pieniężne za zabite zwierzęta. Raz po raz tropione są bardzo długie okazy, mówi ekspert Niekisch. Jego wniosek: "Większy dobrostan zwierząt z pewnością ma sens, ale to, czy pytony są dobrą alternatywą, jest wątpliwe".

autor:

Annett Stein

źródło:

https://www.welt.de/gesundheit/article250692250/Ernaehrung-Koennen-Schlangen-bald-Huehnchenfleisch-ersetzen-Python-statt-Gefluegel.html