Kilka uwag na temat sztucznej modyfikacji pogody

Dzięki postępującemu rozwojowi naukowemu meteorologii, którego początki sięgają konstrukcji pierwszych przyrządów meteorologicznych w XVII wieku, a który przyspieszył od końca XIX wieku do dnia dzisiejszego, dzięki nowoczesnym osiągnięciom naukowym i technologicznym, badacze w połowie XX wieku zaczęli mieć możliwość zajęcia się modyfikacją pogody pod kątem swoich potrzeb, choć nadal, w XXI wieku, wyniki są bardzo skromne, a niewiadome i trudności pozostają.

Każdego roku coraz większe środki badawcze przeznacza się na sztuczną modyfikację pogody, w celu zwiększenia opadów w miejscach najbardziej narażonych i potrzebujących lub w lasach spustoszonych przez pożary.  Ale cele sztucznej modyfikacji pogody wykraczają poza ten zakres. Niektóre działania i dziedziny badań są skierowane w przeciwnym kierunku, w stronę tłumienia opadów. Tak jest w przypadku prób zapobiegania gradobiciom niszczącym rolnictwo czy obfitym opadom śniegu nad dużymi ośrodkami miejskimi.

Artykuł autorstwa Cayetano Torres Moreta, Kierownika Działu Komunikacji AEMET, Estrella Gutiérrez Marco, Kierownika Działu Koordynacji Delegacji Terytorialnych, José Luis Ruiz Camacho, Delegata AEMET w Katalonii, Juan Esteban Palenzuela Cruz, Delegat AEMET w Murcji, Marcelino Núñez Corchero, Delegat AEMET w Estremadurze, Paloma Castro Lobera, współpracujący meteorolog Obszaru Komunikacji i Ricardo Torrijo Murciano, meteorolog Krajowego Centrum Prognoz AEMET.  (AEMET  - Hiszpańska Państwowa Agencja Meteorologiczna)

WPROWADZENIE

Lęk i bezradność człowieka wobec niekorzystnych zjawisk pogodowych i klimatycznych są tak stare jak ludzkość. Próbą radzenia sobie z takimi przeciwnościami są rytuały religijne, od takich, którymi zapewne posługiwali się wcześni ludzie, po odprawiane do dziś modlitwy. Niekiedy próby takie opierają się lub opierały nie na duchowości, lecz na stosowaniu technik, które choć w świetle współczesnej wiedzy naukowej nie mają podstaw, to jednak przez ich użytkowników są lub były uważane za mające podstawy teoretyczne lub empiryczne.

Dzięki postępującemu rozwojowi naukowemu meteorologii, sięgającemu konstrukcji pierwszych instrumentów meteorologicznych w XVII wieku, a przyspieszonemu od końca XIX wieku do dnia dzisiejszego, dzięki nowoczesnemu postępowi naukowemu i technologicznemu, badacze w połowie XX wieku zaczęli mieć możliwość zajmowania się modyfikacją pogody na potrzeby swoich zainteresowań, choć nadal, w XXI wieku, wyniki są bardzo skromne, a niewiadome i trudności pozostają.

Każdego roku coraz większe środki badawcze przeznacza się na sztuczną modyfikację pogody, której celem jest zwiększenie opadów w miejscach najbardziej narażonych i potrzebujących lub w lasach spustoszonych przez pożary.  Dzieje się tak, ponieważ wiele działań społeczno-gospodarczych w wielu regionach zależy od często nieregularnych i skąpych opadów. Zmiany w cyklach klimatycznych pochodzenia naturalnego lub antropogenicznego mogą pogorszyć sytuację na wielu obszarach, zwiększając stres wodny związany z suszą lub częstotliwość niszczycielskich burz.

Ale cele sztucznej modyfikacji pogody wykraczają poza ten zakres. Niektóre działania i dziedziny badań są skierowane w przeciwnym kierunku, w stronę tłumienia opadów. Tak jest w przypadku prób zapobiegania gradobiciom niszczącym rolnictwo czy obfitym opadom śniegu nad dużymi ośrodkami miejskimi.

zobacz też:

Zasiewanie chmur zyskuje na popularności podczas suszy w Górach Skalistych

Sztuczna modyfikacja pogody stosowana jest również do zwalczania mrozów i rozpraszania mgły. Na znacznie większą skalę próbowano także, zarzucone w minionych dekadach, zwalczać cyklony tropikalne. W ostatnim czasie coraz większego rozmachu nabierają również projekty związane z inżynierią klimatu. W tym miejscu warto rozróżnić sztuczną modyfikację pogody od geoinżynierii. Według IPCC (w Fifth Assessment Report, 2014) geoinżynieria to szeroki wachlarz metod i technologii, których celem jest celowa zmiana systemu klimatycznego w celu złagodzenia skutków zmian klimatu. Większość metod, choć nie wszystkie, dąży do 1) zmniejszenia ilości energii słonecznej absorbowanej przez system klimatyczny (zarządzanie promieniowaniem słonecznym) lub 2) zwiększenia pochłaniania netto węgla z atmosfery w skali wystarczająco dużej, aby zmienić klimat (usuwanie dwutlenku węgla). Skala i cel mają podstawowe znaczenie. Dwie główne cechy metod geoinżynierii o szczególnym znaczeniu to fakt, że wykorzystują one system klimatyczny lub wywierają na niego wpływ (np. w atmosferze, na lądzie lub w oceanie) na poziomie globalnym lub regionalnym oraz że mogą mieć znaczące niezamierzone skutki transgraniczne. Geoinżynieria różni się od sztucznej modyfikacji pogody i inżynierii ekologicznej, ale linia podziału może być nieco rozmyta.

Dziesiątki krajów na całym świecie już teraz przeznaczają środki na badania i wdrażanie programów sztucznej modyfikacji pogody. W tym wpisie na blogu skupimy się na tych metodach, które mają związek ze sztuczną modyfikacją pogody w celu tłumienia lub intensyfikacji opadów. Choć tego typu działania mogłyby przynieść ogromne korzyści, naukowcy stają przed wielkimi wyzwaniami, by je podjąć, a w większości przypadków wyniki są bardzo niepewne i skromne.

KILKA WSTĘPNYCH UWAG NA TEMAT CHMUR I SZTUCZNEJ MODYFIKACJI POGODY

Energia związana z układami chmur jest ogromna. Dlatego podejście do sztucznej modyfikacji pogody opiera się na małych zakłóceniach zdolnych do modyfikacji balansów, które z kolei prowadzą do zakłócenia istotnych balansów. Jest to jedyna możliwa strategia, ponieważ energie poruszające się globalnie są poza możliwościami interwencji człowieka[1]. Cloud seeding opiera się na tej koncepcji. Z tego powodu, aby móc działać, potrzebne są odpowiednie wyjściowe warunki chmurowe, ponieważ programy sztucznej modyfikacji pogody nie mogą rozpocząć się od dowolnej sytuacji pogodowej.

Chmury tworzą się, gdy wilgotność względna jest wystarczająca, aby para wodna mogła skroplić się w małe kropelki wody lub zostać osadzona w małych kryształkach lodu. Ten proces tworzenia się cząsteczek wody, lub lodu, nazywany jest nukleacją. Nukleacja wymaga pośrednictwa małych cząstek stałych (lub ciekłych), aby zainicjować proces i uformować kropelki lub małe kryształki lodu. Aerozole te nazywane są odpowiednio higroskopijnymi jądrami kondensacji i jądrami glacjogennymi, w zależności od tego, czy prowadzą do powstania kropel czy kryształów.

Kropla wody w stanie subfuzji to taka, która pozostaje w stanie ciekłym poniżej temperatury zamarzania. Dzieje się tak dlatego, że napięcie powierzchniowe uniemożliwia jej zamrożenie, jeśli nie ma jądra zamarzania, które katalizowałoby ten proces. Ten stan wody jest bardziej powszechny niż mogłoby się wydawać w chmurach.  Znalezienie przesycenia powyżej 100% wilgotności w atmosferze jest rzadkie, ponieważ zawsze istnieją jądra saturacji katalizujące proces. Bez nich para wodna nie skraplałaby się; jest to zjawisko wyjaśnione przez fizykę i ma związek z pojęciem zwanym napięciem powierzchniowym, powierzchniową siłą spójności, która sprzeciwia się zwiększaniu rozmiarów małej kropli chmury. Jednakże, jak wspomniano powyżej, łatwo jest znaleźć przechłodzone kropelki chmur. W rzeczywistości jest to powszechne nawet do -20°C, ponieważ jądra glacjogenne nie występują w przyrodzie tak obficie jak higroskopijne.

Wzrost cząstek chmury przez kondensację/sublimację pary wodnej nie pozwala na osiągnięcie w czasie półokresu życia chmury typowych rozmiarów cząstek opadu (o dwa rzędy wielkości większych niż cząstki chmury). Udział innych, szybszych mechanizmów wzrostu jest więc konieczny, aby mogło to nastąpić w odpowiednim czasie.

Dla chmur ciepłych (temperatura >= 0 °C w całej chmurze) ten mechanizm wzrostu odbywa się poprzez kolizję i koalescencję (połączenie po kolizji), natomiast dla chmur zimnych lub mieszanych (temperatura < 0 °C odpowiednio w całej lub części chmury) jest to wzrost poprzez akrecję kropel lub krystalitów lodu. W tych przyrostach na drodze zmiatania bardzo ważne jest, że cząstki chmury mają różne prędkości, zależne od spektrum wielkości cząstek, co zwiększy liczbę zderzeń.

Mechanizm sublimacji wymaga mniejszego ciśnienia pary wodnej, więc przy współistnieniu kropel wody i kryształów lodu te drugie rosną kosztem tych pierwszych poprzez dyfuzję pary wodnej do wnętrza krystalitów (teoria Bergerona-Findeisena).

Powyższe stanowi teoretyczną podstawę dla większości strategii sztucznej modyfikacji pogody, zmieniającej mikrofizykę chmur poprzez zasianie ich jądrami kondensacji lub zamrożenia.

Zasiewanie chmur to zasadniczo mechanizm, dzięki któremu do chmury dodaje się więcej cząstek hydrometeorotwórczych (jąder kondensacji chmury, lub cząstek nukleacji lodu). Wszelkie cząstki zasiewu dodane w fazie tworzenia chmury będą naturalnie podlegać tym samym prawom, co naturalnie występujące cząstki aerozolu. Ich aktywacja będzie zależała od ich przesycenia, jak również od ich rozmiaru i składu chemicznego. W zależności od ich wielkości i składu w stosunku do cząstek aerozolu tła, mogą one działać w jednym lub drugim kierunku, tak że mogą wpływać na wynikową liczbę i wielkość hydrometeorów w chmurze.

 NIEPEWNOŚCI I TRUDNOŚCI ZWIĄZANYCH ZE SZTUCZNĄ MODYFIKACJĄ POGODY.

 Z jednej strony wiele ze stosowanych technik ma podstawy w ugruntowanej wiedzy naukowej, wynikającej ze znacznych postępów w zakresie wiedzy o chmurach, ulepszonych systemów obserwacyjnych oraz postępów w modelowaniu numerycznym ich działania; z drugiej strony pozostaje wiele niewiadomych. Ponadto wyniki są trudne do oceny, ponieważ sytuacje meteorologiczne są bardzo zmienne ze względu na czynniki trudne do przeanalizowania. Dlatego uzyskane osiągnięcia, często dyskretne, są skomplikowane do analizy statystycznej i oceny, czy są znaczące.

Techniki uzyskiwania chmur są stosowane w kilkudziesięciu krajach. Jednak w każdej lokalizacji wyzwanie jest inne, ponieważ sytuacja meteorologiczna jest różna w poszczególnych regionach. Rodzaj działającej chmury, rozmieszczenie dostępnych jąder kondensacji i zamarzania, stabilność atmosfery, dostępna wilgotność, a także wymuszenia dynamiczne i orograficzne - wszystkie te czynniki odgrywają rolę. W zależności od tych wszystkich czynników, które mogą być bardzo różne w danym czasie, oraz od celu zasiewu chmur, strategia może być bardzo różna.

Dlatego konieczne jest, aby programy zasiewu chmur były wspierane przez szeroko zakrojone badania skoncentrowane na każdym terytorium, ponieważ wyniki i techniki mogą być bardzo różne w każdym przypadku. W przypadku naszego kraju, który pomimo swoich stosunkowo niewielkich rozmiarów zachowuje się jak mini kontynent, trudności są jeszcze większe. Położona między dwoma morzami i dwoma bardzo różnymi kontynentami Hiszpania ma bardzo zróżnicowane klimaty i typy pogody, a także skomplikowaną orografię, która wchodzi z nimi w interakcje.

NAJCZĘSTSZE ZASTOSOWANIA SZTUCZNEJ MODYFIKACJI POGODY

Dziesiątki krajów są zaangażowane w projekty sztucznej modyfikacji pogody, aby sprostać różnym wyzwaniom, jakie stawia przed nami to zagadnienie. Poniżej dokonujemy przeglądu stanu nauki w różnych obszarach działań:

Zwalczanie gradu.

Znane są różne techniki zwalczania gradu.  Niektóre z nich opierają się na wykorzystaniu rakiet wybuchowych lub działek sonicznych. Jednak pomimo zaufania niektórych użytkowników i sukcesu komercyjnego, w konsultowanej literaturze naukowej nie znaleziono wiarygodnych podstaw naukowych dla ich skuteczności.

Inną powszechnie stosowaną techniką jest zasiewanie chmur. Metoda ta teoretycznie opiera się na korzystnej konkurencji o parę wodną pomiędzy zamarzającymi jądrami, sprzyjającej tworzeniu się większej ilości, ale mniejszych kryształów. Można ją przeprowadzać zarówno za pomocą lekkich samolotów lub rakiet, posiewając górną część chmury w miejscach wybranych po wcześniejszych badaniach, jak i za pomocą palników powierzchniowych, wykorzystujących konwekcyjne prądy wznoszące chmury.  Skuteczność tych metod jest trudna do oceny, a ich powodzenie może w dużym stopniu zależeć od techniki i rygoru w ich stosowaniu. W każdym razie sukces nie jest gwarantowany i należy przeprowadzić analizę kosztów i korzyści, która będzie różna w zależności od uprawy i wydajności, a także ocenić koszty tych metod w porównaniu z kosztami ubezpieczenia i innych środków ochrony upraw przed gradem.

Sztuczne wzmacnianie opadów atmosferycznych.

Chmury orograficzne są tradycyjnie uważane za jeden z najkorzystniejszych układów do stosowania technik sztucznej modyfikacji pogody. Ponadto większa trwałość i regularność wielu sytuacji meteorologicznych powodujących opady w górach pozwoliła na lepsze ich zbadanie i zrozumienie, a z drugiej strony zainteresowanie władz zwiększeniem opadów w tych górach jest większe niż w innych rejonach, gdyż tam właśnie znajdują się zwykle dopływy rzek i duże zbiorniki zaopatrujące w wodę różne regiony.

W niektórych opracowaniach uważa się, że przyrosty opadów związane z tymi metodami wynoszą w najlepszym razie 20%, ale zawsze istnieje margines niepewności w ich ocenie.  Pojawia się pytanie, czy intensyfikacja opadów po stronie nawietrznej może zmniejszyć lub nawet zwiększyć opady po stronie zawietrznej, ale jest to zagadnienie wymagające dalszych badań, gdyż nie ma zbyt wielu dowodów, że tak jest.

Chmury konwekcyjne z fazą mieszaną są zasiewane cząstkami higroskopijnymi lub glacjogennymi w celu wywołania opadu ciekłego. Nieprzewidywalność zachowania takiej chmury utrudnia ocenę wyników. Ponadto skutki zasiewu mogą być odczuwalne wiele godzin później lub w odległych miejscach.

PRZEGLĄD NIEKTÓRYCH INNYCH TECHNIK SZTUCZNEJ MODYFIKACJI POGODY

Oprócz technik opartych na wysiewaniu, różnymi technikami, jąder higroskopijnych lub glacjogennych, zaproponowano i zbadano kilka innych technik, które zostaną omówione poniżej. Odniesiono się już do niektórych z nich opartych na wykorzystaniu rakiet z ładunkami wybuchowymi lub armat sonicznych, procedur, które pomimo zaufania niektórych użytkowników i sukcesu komercyjnego, nie zostały uznane, jak wspomniano powyżej, w skonsultowanej literaturze naukowej za posiadające wiarygodne podstawy naukowe uzasadniające ich skuteczność.

Jeśli chodzi o stosowanie procedur takich jak jonizacja, lasery lub pola elektryczne, są to techniki eksperymentalne, które mogą mieć pewne podstawy teoretyczne, ale w skali działań wymaganych w świecie rzeczywistym nie wydaje się, by istniały wystarczające podstawy dla ich skuteczności.

W ostatnich latach jako nowa technologia w badaniach nad zwiększeniem opadów pojawiło się zastosowanie nowych materiałów siewnych syntetyzowanych na bazie nanotechnologii, które z powodzeniem pochłaniają więcej pary wodnej niż inne substancje i mają zdolność do tworzenia większych kropel wody.

MOŻLIWE SKUTKI UBOCZNE ZASIEWU CHMUR

 Wpływ na opady w sąsiednich regionach

Często pojawia się pytanie, czy stosowanie technik takich jak opisane powyżej może mieć wpływ na sąsiedni region. W tym względzie należy stwierdzić, że część opadowa chmury stanowi niewielki ułamek jej zawartości wody, którą dla układu chmur o objętości około 103 km3 można oszacować na około 1000 ton wody, a która z kolei zasilana jest przez stały przepływ wilgotnego powietrza. Z drugiej strony uważa się, że techniki sztucznej modyfikacji pogody zmieniają, zwiększają lub hamują tylko niewielką część opadów, które mogą wystąpić bez interwencji.

Do tego wszystkiego należy wziąć pod uwagę, że działania mające na celu sztuczną modyfikację pogody są opracowywane w bardzo małych skalach czasowych i przestrzennych, aby uznać, że ich skutki mogą być znaczące, wykraczające poza środowisko bliskie obszarowi ich działania i w niewielkim oknie czasowym wokół momentu, w którym są przeprowadzane.

Z tych wszystkich powodów uważa się, że tego typu technika nie ma wpływu na opady w sąsiednich rejonach. Ostatnio pojawiły się informacje, że Chiny mogą planować zasiewanie chmur na dużą skalę w celu zwalczania suszy, która okresowo dotyka niektóre regiony tego kraju. W tym przypadku nie wyklucza się możliwości pewnych zmian w reżimie opadowym sąsiednich regionów, ale brakuje nam danych lub badań uzasadniających tę hipotezę.

Skutki środowiskowe stosowanych cząstek.

Jeśli chodzi o ewentualne skutki środowiskowe materiałów stosowanych do zasiewu chmur, to stosowane cząstki są podstawą programów opracowanych i zatwierdzonych w kilkudziesięciu krajach, z których niektóre należą do najbardziej zaawansowanych na świecie. Są to związki takie jak jodek srebra, najczęściej stosowany związek, chlorek sodu czy suchy lód, których rzadkie stosowanie i niskie stężenia są uznawane za bezpieczne dla środowiska. Jak wspomniano powyżej, prowadzone są również badania nad wykorzystaniem innych rodzajów cząstek opartych na technikach nanotechnologicznych, których dopuszczenie i stosowanie w krajach zaawansowanych będzie wymagało wcześniejszych filtrów administracyjnych i zezwoleń.

W Hiszpanii obowiązuje dekret królewski 849/1986 zatwierdzający przepisy dotyczące publicznej domeny hydraulicznej. Ten dekret królewski rozwija niektóre tytuły prawa wodnego. Zgodnie z tym rozporządzeniem, w projektach sztucznej modyfikacji pogody, dla których wymagane jest zezwolenie administracyjne, należy wskazać produkty lub metody dozwolone w tym celu.  W związku z tym, jeżeli uważa się, że mogłyby powstać skutki wtórne, poza skutkami pozytywnymi, które są przedmiotem działania, projekt nie zostanie zatwierdzony.

 WNIOSKI

Wiele technik stosowanych w sztucznej modyfikacji pogody ma podstawę w ugruntowanej wiedzy naukowej, wynikającej ze znacznych postępów w zakresie wiedzy o chmurach, ulepszonych systemów obserwacyjnych oraz postępów w numerycznym modelowaniu ich działania, jednak nadal pozostaje wiele niewiadomych. Ponadto wyniki są trudne do oceny, ponieważ sytuacje meteorologiczne charakteryzują się dużą zmiennością wynikającą z czynników trudnych do analizy. Dlatego uzyskane osiągnięcia, często dyskretne, są skomplikowane do analizy statystycznej i oceny, czy są istotne.

Sztuczna intensyfikacja opadów i tłumienie gradu, za pomocą różnych technik, to najczęściej stosowane procedury sztucznej modyfikacji pogody. Dla osiągnięcia proponowanych celów stosuje się zasiewanie chmur związkami takimi jak jodek srebra, najczęściej stosowany związek, chlorek sodu czy nawet suchy lód. Uważa się, że ze względu na niskie stężenia stosowanych powyższych produktów oraz ograniczone skale przestrzenne i czasowe działania, taki posiew jest działaniem przyjaznym dla środowiska.

Czasami pojawia się pytanie, czy stosowanie technik takich jak te opisane powyżej wpływa na jakiekolwiek pobliskie regiony. W tym względzie należy zauważyć, że opadowa część chmury stanowi niewielki ułamek jej wodnej zawartości, która z kolei zasilana jest przez stały przepływ wilgotnego powietrza, a z drugiej strony uważa się, że techniki sztucznej modyfikacji pogody zmieniają, poprzez zwiększenie lub zahamowanie, jedynie niewielką część opadu, który może wystąpić. Dlatego uważa się, że zasiewanie chmur nie wpływa na opady na sąsiednich obszarach, zwłaszcza w ograniczonych skalach przestrzennych i czasowych.

Techniki zasiewu chmur są stosowane w kilkudziesięciu krajach. Jednak w każdej lokalizacji wyzwanie jest inne, ponieważ chmury zmieniają się w zależności od regionu. Rodzaj chmury, na którą się działa, rozkład dostępnych jąder kondensacji i zamarzania, stabilność atmosfery, dostępna wilgotność oraz wymuszenia dynamiczne i orograficzne - wszystko to odgrywa rolę. W zależności od tych wszystkich czynników, które mogą być bardzo różne w danym czasie, oraz od celu zasiewu chmur, strategia może być bardzo różna.

Dlatego konieczne jest, aby programy obsiewania chmur były wspierane przez szeroko zakrojone badania skoncentrowane na każdym terytorium, ponieważ wyniki i techniki mogą być bardzo różne w każdym przypadku. W przypadku naszego kraju, który mimo stosunkowo niewielkich rozmiarów zachowuje się jak mini-kontynent, trudności są jeszcze większe. Rozciągająca się pomiędzy dwoma morzami i dwoma bardzo różnymi kontynentami Hiszpania ma bardzo zróżnicowane klimaty i rodzaje pogody, a także skomplikowaną orografię, która wchodzi z nimi w interakcje.

Teksty uzupełniające:

AEMET. Część strony internetowej poświęcona sztucznej modyfikacji pogody:

https://www.aemet.es/es/conocermas/modificacion_artificial_tiempo

Changnon, S. A., Jr., & Ivens, J. L. (1981). History Repeated: The Forgotten Hail Cannons of Europe, Bulletin of the American Meteorological Society, 62(3), 368-375. Retrieved Jan 3, 2023, Available at: https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/62/3/1520-0477_1981_062_0368_hrtfhc_2_0_co_2.xml

Flossmann AI, Manton M, Abshaev A, Bruintjes R, Murakami M, Prabhakaran T, Yao Z (2018). Peer Review Report on Global Precipitation Enhancement Activities (Raport z przeglądu dotyczącego działań na rzecz poprawy globalnego opadu). WMO. Dostępne na stronie:

https://library.wmo.int/index.php?lvl=notice_display&id=21531#.ZCvmjHbP2Uk

Flossmann AI, Manton M, Abshaev A, Bruintjes R, Murakami M, Prabhakaran T, Yao Z (2019). Review of advances in precipitation enhancement research. Bullet Amer Meteorol Soc 100(8):1465-1480. https://doi.org/10.1175/bams-d-18-0160.1

IPCC, 2014: Climate change 2014: Synthesis report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Lead Writing Team, R.K. Pachauri and L.A. Meyer (eds.)]. IPCC, Genewa, Szwajcaria, 157 p. Dostępne na stronie:

https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/SYR_AR5_FINAL_full_es.pdf

 To naprawdę hańba, co się dzieje. Myślę, że to wymyka się spod kontroli. Próbują zaszczepić w nas strach, abyśmy robili to, co każą, pod pretekstem zmian klimatycznych, gdy w rzeczywistości zmiany klimatyczne są spowodowane przez nich, prawdziwy paradoks. Traktują obywateli jak "głupców", którzy nie widzą i nie słyszą, ale jest to bardzo widoczne, coraz bardziej. A to dziwne i apokaliptyczne zjawisko meteorologiczne, jakim jest "kalima", która dociera nad Morze Kantabryjskie, tak częste w ostatnich latach, jest bardzo podejrzane. Oni igrają z życiem ludzkim i z Ziemią, a ona prędzej czy później obróci się przeciwko nim, miejmy nadzieję, że raczej prędzej niż później. Właśnie dziś po południu przed moim tarasem utworzyły się chmury burzowe, ale zostały one szybko rozpuszczone przez te metody, które AEMET twierdzi, że stosuje, aby wywołać deszcz. Przestańcie bawić się w boga i zostawcie naturę w spokoju.

Jeden z komentarzy pod tekstem źródłowym na blogu AEMET (link)

Nota wyjaśniająca ( 17 kwietnia 2023):

Informacje przedstawione w tym artykule są kompilacją stanu wiedzy naukowej na ten temat, która może być rozszerzona w cytowanych artykułach referencyjnych. Większość z tego, co jest przedstawione, to odniesienia do technik już znanych, a także wiedzy naukowej, na której się opierają, a stosowanych od połowy ubiegłego wieku w dziesiątkach krajów. To co jest prezentowane to krótkie podsumowanie głównych ustaleń i niepewności związanych z projektami prowadzonymi przez dziesięciolecia.

W 2016 roku ukazał się już artykuł wyjaśniający działania prowadzone w różnych krajach od dziesięcioleci i zajmujący się powracającym zagadnieniem "samolotów przeciwdeszczowych". Artykuł ten jest dostępny na stronie: https://aemetblog.es/2016/09/30/aemet-al-margen-de-las-llamadas-avionetas-anti-lluvias/

AEMET nie jest zaangażowany w żaden projekt operacyjnej sztucznej modyfikacji pogody. Brała jednak udział, ponad 40 lat temu, w projekcie badawczym, najważniejszym, jaki kiedykolwiek przeprowadzono w naszym kraju w tym zakresie, który miał miejsce w dorzeczu Duero w latach 1979-1981, współfinansowanym i z udziałem WMO pod nazwą "Precipitation Intensification Project" (PIP).

Cloud seeding nie powinien być mylony ze smugami kondensacyjnymi. Smugi kondensacyjne, które tworzą się w określonych warunkach temperatury i wilgotności podczas przelotu samolotów nad głową, są dość częste i łatwe do zaobserwowania. Zasiewanie chmur występuje bardzo rzadko, gdy warunki są sprzyjające, i w bardzo niewielu miejscach. Ponadto w wielu przypadkach zasiew odbywa się z powierzchni, bez pozostawiania smug kondensacyjnych na niebie, bez ingerencji żadnego samolotu.

źródło:

https://aemetblog.es/2023/04/10/algunas-consideraciones-sobre-la-modificacion-artifical-del-tiempo/

Linki uzupełniające:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1917204117

https://www.scientificamerican.com/article/eight-states-are-seeding-clouds-to-overcome-megadrought/

https://eu.usatoday.com/story/news/world/2021/07/21/cloud-seeding-uae-artificial-rain-drones-electricity/8040330002/

https://www.thenationalnews.com/uae/environment/2022/07/11/cloud-seeding-in-dubai-abu-dhabi-and-rest-of-uae-how-does-it-work/

https://edition.cnn.com/2022/03/14/weather/cloud-seeding-weather-modification-wxn/index.html

https://www.theguardian.com/environment/2021/mar/23/us-stated-cloud-seeding-weather-modification

https://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_seeding_in_the_United_Arab_Emirates

https://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_seeding